„Gazeta Chojeńska” numer 46 z dnia 17.11.2015
Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.

Rocznica pogromu

W ubiegłym tygodniu minęła 77. rocznica nocy kryształowej. Z 9 na 10 listopada 1938 roku nazistowskie bojówki w całych Niemczech urządziły pogromy obywateli pochodzenia żydowskiego, niszcząc i grabiąc ich sklepy, mieszkania, paląc synagogi. Zniszczono jednocześnie około tysiąca tych świątyń. Podpalono wtedy także synagogę w Chojnie (ówczesnym Königsbergu), która stała na dzisiejszej ul. Szkolnej (kiedyś Judengasse, potem Lazarettstrasse), przy murach miejskich. Zbudowano ją w 1754 roku i była świątynią miejscowej społeczności żydowskiej. Spalony budynek w czasie wojny służył za magazyn i w takim stanie dotrwał do polskich czasów. Ostatecznie rozebrany został prawdopodobnie w latach pięćdziesiątych.

Chojeńska synagoga ok. roku 1930

Tej samej nocy spalono także synagogę w Szczecinie, która mieściła się obok dzisiejszej Książnicy Pomorskiej na ul. Dworcowej (do 1845 roku Grüne Schanze). Na zewnątrz spalono też wynoszone ze świątyni książki. Przyglądało się wielu gapiów. 77 lat później, 9 listopada przed tablicą pamiątkową zorganizowano uroczystość ku czci ofiar Zagłady pod hasłem „Obecni nieobecnym”. Wśród uczestników był naoczny świadek – urodzony w Szczecinie 85-letni Bodo Andreé. Teraz przyjechał specjalnie ze Szwecji. Powiedział do młodzieży: – Mam nadzieję, że nie będziecie musieli przeżyć tego, co ja. Wszystko zależy od was. Czy będziecie potrafili powiedzieć „nie”. Trzeba wszystko czytać krytycznie i myśleć. Nie możecie dopuścić do nieprawości.

Miejsce po synagodze dzisiaj

Niemal wszyscy pomorscy, szczecińscy i chojeńscy Żydzi zostali w czasie wojny zamordowani przez niemieckich nazistów.
(rr)

do góry