„Gazeta Chojeńska” numer 41 z dnia 08.10.2019
Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.

Cienie Zapomnianych Kultur dwunasty raz

Stowarzyszenie Spichlerz Sztuki zaprasza w sobotę 19 października do Kołbacza (gmina Stare Czarnowo) do dawnego opactwa cystersów na dwunastą edycję wydarzenia pod nazwą Cienie Zapomnianych Kultur. Archeologia pamięci, oswajanie pustki po tych, którzy byli przed nami, spustoszenia powodowane przez czas i historię, potrzeba zakorzeniania się – to wątki, które wybrzmią tym razem.

Impreza rozpocznie się o godz. 19 spotkaniem z Moniką Sznajderman (miejscem wydarzenia będzie, jak przed rokiem, świetlica przy ul. Warcisława 7 – obok kościoła pocysterskiego, gdyż dawny spichlerz nadal jest remontowany). To pisarka, antropolożka kultury, założycielka i szefowa wydawnictwa Czarne. Od ponad 30 lat mieszka w Wołowcu w Beskidzie Niskim wraz z mężem Andrzejem Stasiukiem. Jest m.in. finalistką Nagrody Literackiej „Nike” 2017 za rodzinną historię pt. „Fałszerze pieprzu”. Okazją do spotkania w Kołbaczu będzie najnowsza książka autorki pt. „Pusty las” – rzecz o życiu „wśród zrujnowanych cerkwi i zdziczałych sadów”, o wrastaniu w osierocony krajobraz i o czytaniu świata, który trwa już tylko w powidokach czegoś, czego „nie wolno przeoczyć” – jak pisze prof. Paweł Próchniak. Czytamy w katalogu wydawnictwa: „Żyjąc, zajmujemy miejsce tych, którzy byli przed nami, taka jest oczywista kolej rzeczy. Jak jednak żyć w miejscu, w którym garstka ludzi zajmuje miejsce po ośmiuset, jak wypełnić taką przestronną pustkę? Szczególnie gdy tych ośmiuset nie odeszło tak jak nakazuje czas, lecz zmiotła ich historia? Pusty las to opowieść autorki o życiu w Wołowcu, beskidzkiej wsi, z której kolejno znikali szukający szczęścia za oceanem biedacy, wizjonerscy nafciarze, Żydzi, Cyganie, Łemkowie. To także jej hołd dla tego miejsca na ziemi, jego historii, przyrody i jego mieszkańców”. A więc „Pusty las” to opowieść, która prowokuje do stawiania uniwersalnych pytań wobec śladów po nieobecnych i podejmowania próby zakorzeniania się na nieswoim – na „połemkowskim”, „pożydowskim”, czy jak w naszym regionie - na „poniemieckim”.
Spotkanie poprzedzi wystawa fotografii dokumentująca 10 lat działań kierowanego przez Radosława Palusa Spichlerza Sztuki w przestrzeni pocysterskiego Kołbacza. Będzie też można kupić książki Moniki Sznajderman.

Monika Sznajderman (fot. Krzysztof Dubiel)

Jak zwykle, w drugiej części Cieni Zapomnianych Kultur będzie niezwykła muzyka. Tym razem o godz. 20.30 w pocysterskim kościele z koncertem wystąpi Resina. To solowy projekt Karoliny Rec – kompozytorki i wiolonczelistki współpracującej z wieloma artystami sceny alternatywnej. W Kołbaczu usłyszymy muzykę z jej drugiego albumu pt. „Traces”. Resina twórczo przetwarza brzmienia wiolonczeli z użyciem prostej elektroniki, okrasza je motywami wokalnymi i perkusyjnymi, zapętla, pozwalając słuchaczowi zasłuchać się w nałożonych na siebie warstwach. Swoje inspiracje Resina czerpie ze swoistej obsesji na punkcie ruin obiektów sakralnych, obserwowanych uważnie wspomnień, świadectw ocalałych z przemocy i spustoszeń spowodowanych przez czas. Jest pierwszą polską artystką, która podpisała kontrakt płytowy z brytyjską niezależną wytwórnią FatCat Records. Koncertowi towarzyszyć będą wizualizacje.

Resina

Zaraz po koncercie - ok. godz. 21.30 będzie można obejrzeć imponujące widowisko: kolejną odsłonę mappingu 3D na elewacji nawy głównej kościoła pocysterskiego. To barwne widowisko multimedialne łączy światło, dźwięk i architekturę. Animacje inspirowane są legendami cysterskimi, pionierską działalnością gospodarczą tych zakonników (m.in. agrarną, sadowniczą i hydrotechniczną), burzliwą historią i przyszłością obiektu. W tym roku pojawią się także wątki związane z późniejszą historią Kołbacza. W mapping zaangażowani są: animator Patryk Stępniak-Pater, związany przez lata m.in. z poznańskim Teatrem Strefa Ciszy kompozytor Artur Sosen-Klimaszewski oraz szczecińskie studio filmowe TwoShots.

Na każdą część wieczoru wstęp wolny! Szczegóły: www.spichlerz-sztuki.pl.


Cienie Zapomnianych Kultur to projekt realizowany od 2008 roku w Kołbaczu przez stowarzyszenie Spichlerz Sztuki, który ma na celu prezentowanie tematów kulturowych, etnograficznych i historycznych zacieranych przez czas, a wartych ocalenia i skonfrontowania ze współczesnością. Wydarzenie jest okazją do stawiana pytań o naszą kulturową pamięć, sięgając do międzykulturowego dialogu i jednocześnie prezentując lokalną tożsamość. Goszczą tu cenieni artyści, muzycy, etnografowie i społecznicy. Niezwykłą atmosferę współtworzy przestrzeń najstarszego na Pomorzu cysterskiego opactwa, uznanego w 2014 roku za Pomnik Historii. Mówią organizatorzy: – W ramach poprzednich edycji w Galerii Cysterskiej (dawny spichlerz w nawie głównej kościoła) prezentowaliśmy m.in. tradycję i życie codzienne dzisiejszych cystersów (2008), wybraliśmy się w podróż przez barwny etnograficznie pomorski region Weizacker (2009), ruszyliśmy śladem ostatnich wiejskich muzykantów (2010), których życie i twórczość z pasją dokumentuje prof. Andrzej Bieńkowski, promowaliśmy działania Grupy Kamieniarzy Magurycz, która ratuje pozostałości wielowyznaniowych cmentarzy Łemkowszczyzny i Bojkowszczyzny (2012), przypominaliśmy życie w kolektywie, jakie toczyło się agromieście Kołbacz (2013), z Markiem Styczyńskim i Anną Nacher (Karpaty Magiczne) szukaliśmy etnobotanicznego klucza do zapomnianych kultur (2014) , prezentowaliśmy razem z grupą Cohabitat ideę budownictwa naturalnego. Podczas Cieni Zapomnianych Kultur pojawiają się prawdziwe muzyczne osobowości – dotychczas gościliśmy takich artystów, jak: Motion Trio, Adam Strug, Cukunft i Raphael Roginski, Mikołaj Trzaska, Ola Bilińska, Michał Jacaszek, Jorgos Skolias, Paweł Szamburski. Jak co roku, celem tego projektu jest także prezentacja obiektów pocysterskich Kołbacza jako inspirującej artystycznie przestrzeni i zwrócenie uwagi na dalszą konieczność ich rewitalizacji.

Cienie Zapomnianych Kultur współfinansowane są przez powiat gryfiński i województwo zachodniopomorskie, a wspierane przez sieć sklepów Netto, firmy: Asko-Tech, Elte, Odra Land, Spółkę Wodną Kołbacz, MN Sport, aptekę Karotka, SGB Bank Spółdzielczy w Chojnie i prywatnych darczyńców. Patronat medialny – obok „Gazety Chojeńskiej” – sprawują: „Gazeta Wyborcza Szczecin”, TVP Szczecin, Radio Szczecin, Infoludek.pl, Stargardzka.pl.
(r)

do góry