„Gazeta Chojeńska” numer 11 z dnia 10.03.2020
Prezentujemy tu wybrane teksty z każdego numeru.
Wszystkie artykuły i informacje znajdują się w wydaniu papierowym.

Gwiazdor filmowy z Kamiennego Jazu

Kilka dni temu TVP Kultura przypomniała słynny francuski film „Cena strachu”, nakręcony w 1953 roku przez Henri-Georgesa Clouzota. Jedną z głównych ról – obok wielkiej gwiazdy: Yvesa Montanda – zagrał tu Peter van Eyck, odtwarzający rolę Bimby.

Peter van Eyck przyszedł na świat w 1911 roku we wsi Steinwehr, czyli w dzisiejszym Kamiennym Jazie koło Chojny. Pochodził z arystokratycznej rodziny ziemiańskiej (urodzony jako Götz von Eick). Studiował muzykę w Berlinie, gdzie jego partnerką była Jean Ross, która później stała się podobno pierwowzorem postaci Sally Bowles – bohaterki słynnego filmu „Kabaret”. Po Berlinie van Eyck mieszkał m.in. w Paryżu, Londynie, Tunisie i na Kubie, a w końcu w 1937 r. osiadł w Nowym Jorku. Zarabiał, m.in. grając w barach na pianinie, a dla kabaretów komponował i pisał teksty. O jego muzycznym talencie świadczy to, że robił aranżacje jako asystent wielkiego Irvinga Berlina. W 1943 r. dostał amerykańskie obywatelstwo i w tym samym roku debiutował w kinie, grając wtedy m.in. u samego Billy’ego Wildera (autora m.in. „Pół żartem, pół serio”) w thrillerze wojennym „Pięć grobów na drodze do Kairu” u boku Ericha von Stroheima. W czasie wojny służył jako amerykański podoficer, a po jej zakończeniu wrócił do Niemiec, gdzie z ramienia armii USA był oficerem kontrolującym produkcję filmów.

Peter van Eyck w „Cenie strachu”

Z powodu swej blond-aparycji grywał często nazistów albo postrzeganych równie stereotypowo zimnych Niemców, choć w „Cenie strachu” jego bohater był Holendrem. To dla van Eycka przełomowy i jednocześnie najsłynniejszy, wręcz kultowy film z jego udziałem, mimo że później miał na koncie mnóstwo ról, m.in. w telewizyjnej serii „Alfred Hitchcock przedstawia”. W 1960 roku wystąpił u Fritza Langa w „Tysiącu oczu doktora Mabuse”, a pięć lat później u Martina Ritta w thrilerze „Ze śmiertelnego zimna” u boku Richarda Burtona i Oskara Wernera. Jednym z jego ostatnich filmów był w 1968 r. western Edwarda Dmytryka „Shalako” z Seanem Connerym i Brigitte Bardot. W przeddzień swych 58. urodzin w 1969 roku zmarł pod Zurychem (Szwajcaria) z powodu sepsy, która wystąpiła po niegroźnej, ale nieleczonej ranie. Jego grób znajduje się na cmentarzu w kantonie St. Gallen.

Przypomnijmy, że akcja „Ceny strachu” dzieje się w tropikalnej Ameryce Środkowej, gdzie czterech śmiałków dla dużych pieniędzy decyduje się prowadzić dwie ciężarówki wypełnione kanistrami z nitrogliceryną. Trasa wiedzie dziurawymi drogami, a każdy większy wstrząs może spowodować wielki wybuch.
(rr)

do góry